DE UITDAGING
Wat was de uitdaging om het project op te starten? Wat ervaarden jullie als een probleem? Waarom wilden jullie dit project doen?
Projectleider Katrien Debaets: We wilden dit project doen omdat het heel nauw aansluit bij de missie van Konekt, namelijk dat iedereen vanuit zijn kracht en zijn talent kan leven in de samenleving en daar een bepaalde rol of verschillende rollen kan opnemen. We merken dat dit in onze samenleving niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is. Ons systeem is namelijk op het ‘defect’ gebaseerd. We gaan uit van de idee dat we dingen die niet goed gaan, moeten oplappen. Wie bijvoorbeeld niet in de mal van de ‘gemiddelde leerling’ past, moeten we ondersteunen om wél mee te kunnen in dat systeem. Wij zijn van mening dat je eigenlijk maar stappen kan zetten als je dit defect-denken oplost, zeker voor mensen met een beperking, de groep waar wij ons het meest op richten. Vanuit deze vaststelling willen we kijken naar wat er anders moet om te maken dat mensen, vanuit hun eigen kracht, hun rechtmatige plaats in onze maatschappij kunnen innemen. We geloven heel erg dat hier een belangrijk taak ligt voor het onderwijs. Daar zou namelijk veel meer krachtgericht en ervaringsgericht gewerkt kunnen worden. In plaats van te kijken waar iets moet worden gecompenseerd, kan je jongeren veel meer laten vertrekken vanuit hun sterkte of een talent dat er al is. Jongeren met een kwetsbaarheid kan je extra ondersteunen in hun ambitie en niet blijven de nadruk leggen op een tekort. Zo krijg je een heel ander model. Hetzelfde kan gebeuren bij de rekrutering op de arbeidsmarkt. Nu vertrekt men nog altijd vanuit een vast profiel waar iedereen moet aan voldoen. Daarmee leg je zoveel obstakels die niet altijd relevant zijn. Je zou ook kunnen kijken naar wie er voor je zit en hoe die persoon misschien wél in het geheel past. Dat zou een heel ander verhaal kunnen zijn. Daarom is dit ook echt de basisstelling waar we van vertrokken zijn.
VAN/NAAR-MODEL
Voor het ESF-project dachten de aanvragers na over een ‘van/naar-model’ voor leven, leren en werken dat ze in hun project wilden realiseren. Dit is het ‘van/naar-model’ van Hotspots voor Talent van Konekt:
- VAN leren in een vacuüm omgeving ingekapseld in een uniform schoolsysteem gebaseerd op defect-denken wat jongeren met een beperking betreft NAAR divers en modulair leren in diverse inclusieve leercontexten in de samenleving, vertrekkend vanuit krachten en talenten bij iedere jongere.
- VAN scholen die worden gewaardeerd op basis van kennisprestaties van leerlingen op uniforme toetsen NAAR scholen die een beleid hebben gericht op groei vanuit talenten, een holistische visie op leren en individuele leertrajecten als uitgangspunt.
- VAN leerkrachten die vakinhoudelijke experten zijn en alleen in hun klas staan en waar een coach wordt begrepen als een hulpverlener die probleemgericht bijstuurt NAAR
leerkrachten die procesgerichte leerfacilitatoren zijn die co-creëren met leerlingen, ouders, bedrijven en organisaties.
- VAN een maatschappij waar jongeren met een beperking geen diploma met jobspecifieke waarde verwerven en doorstromen naar jobs die niet aansluiten bij hun vaardigheden en aspiraties NAAR een maatschappij waar jongeren met een beperking de school verlaten met een helder talentenportfolio en werkgevers rekruteren op basis van individuele talentenprofielen en complementariteit in werkcontext.
- VAN toekenning van ondersteuning door de overheid vertrekkend vanuit defect, een of/of-systeem NAAR een vloeiend systeem waarbij ondersteuning vooral aanwezig potentieel en actieve participatie stimuleert.
Projectmedewerker Femke Houbrechts: Bij Konekt maken we er een punt van altijd te kijken naar iemands talenten in plaats van iemands defecten. Ik illustreer dat graag met mijn persoonlijk verhaal. Toen ik 12 jaar was stond ik voor een belangrijke keuze, namelijk een studierichting in het middelbaar onderwijs. Die keuze was snel gemaakt. Ik was ‘niet goed in talen’, dus ging ik maar moderne wetenschappen doen. Dit was van in het begin dus al een negatieve keuze. Ik kon/mocht niet kiezen op basis van wat ik goed kon of waar ik sterk in was – waar mijn talenten lagen – maar wel op basis van wat ik niet kon. Ik begon aan mijn studies en mijn ouders en leerkrachten waren enthousiast, want die keuze zou toch leiden naar een goed diploma met veel kansen? Maar wat bleek? Ik was niet de ideale student. Ik was een kritische denker en ik had een grote mond. Ik kon niet goed leren uit tekstboeken. Ik kon ook niet goed stilzitten… Ik paste eigenlijk helemaal niet in het schoolsysteem. Na veel trekken en duwen van mijn ouders en mijn leerkrachten geraakte ik er toch wel. Oef, iedereen opgelucht. Maar dan, de volgende keuze voor het hoger onderwijs? Ook die keuze was weer simpel: misschien biochemie, bio-ingenieur?
Iets wat logisch lag in het verlengde van mijn middelbare studies. Maar ik was daar helemaal niet enthousiast over. Ik wou met mensen werken! Iedereen schrok daarvan, ik zelf eigenlijk ook wel een beetje. De signalen waren nochtans al jaren aanwezig. In mijn vrije tijd organiseerde ik kampen voor jongeren. Ik leidde monitoren op. Ik ging werken bij jongeren met een beperking. Alle signalen waren er al lange tijd, maar toch vond ik het moeilijk om de juiste keuze te maken voor de juiste richting in het hoger onderwijs. Bij Konekt vragen we ons af hoe dat komt? Hoe komt het dat jongeren niet kunnen kiezen? Hoe komt het dat ze geen inzicht hebben in hun eigen talenten? Het is het verhaal van duizenden mensen in Vlaanderen, ook volwassenen. Eens je dan uit het hokje komt van het onderwijs, kom je in het volgende hokje terecht van werk terecht, mét een vast functieprofiel. Volgens dat profiel wordt er verwacht dat je bepaalde dingen kan. Er is één norm voor iedereen, met weinig mogelijkheden voor eigen keuzes of een eigen traject. Er is ook heel weinig oog voor complementariteit van talenten tussen mensen. Bij Konekt zien we heel wat parallellen tussen het systeem van werk en onderwijs. En dat is waar wij iets aan willen doen.
De steun van de Europese Commissie voor de productie van deze website houdt geen goedkeuring van de inhoud in. De inhoud geeft de standpunten van de auteurs weer en de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de daarin opgenomen informatie.
