DE DROOM
Wat wilden jullie met jullie project bereiken? Hoe zag/ziet jullie droom voor onderwijs in Vlaanderen eruit?
Marjoleine Drieskens: Onze droom was, en is, dat iedereen ‘intrinsiek duurzaam levenslang en levensbreed kan en wil leren’. Dat is misschien een hele mond vol. Ik rafel het daarom even wat uit elkaar. Intrinsiek en duurzaam staan voor het zelfstandig vormgeven van de eigen ontwikkeling, met als motor de eigen waarden, drijfveren, zingeving en talenten. Het beeld voor ons, is dat van het individu dat zoekt naar passie en zingeving, in zijn werk en in zijn leven. Leren, of beter nog transformeren, kan maar duurzaam zijn als dit vanuit het individu zelf komt (intrinsieke motivatie), en niet constant gestuurd wordt door externe impulsen (context).
Levenslang en -breed leren omvat het volledige spectrum van leren, een leven lang. Leven IS leren, en leren IS leven. We wisten dat intrinsieke motivatie en zelfsturend leren heel belangrijk zijn. Kinderen vanaf 4 jaar bijvoorbeeld zijn al in staat om zelfstandig vorm te geven aan de ontwikkeling van hun vaardigheden en talenten. Leren is dus gewoon een deel van wie wij als mensen zijn. Het gaat om het levenslang transformeren naar persoonlijk meesterschap, een steeds betere en waardevollere versie van jezelf worden. Een loopbaan in de toekomst betekent voor ons niet langer meer het rechtlijnig doorlopen van eerst je schooltijd en dan een carrière tot aan het pensioen. We willen dat mensen zich continu ontwikkelen door te leren en te experimenteren, zowel met voorbedachten rade, als spontaan. Belangrijk hierin is dat de lerende meer regisseur wordt van zijn eigen bewuste en onbewuste leerproces. En dat leerproces is voor iedereen anders.
Wouter Steegmans: Wat wij o.a. met ons project wilden uitproberen is om opleidingen op te knippen in kortere modules, meer snackable content. Met een Nederlands begrip kan je ook spreken van een ‘kroketmuur’ met leersnacks waaruit je kan kiezen waar je op dat moment nood of behoefte aan hebt. We wilden dus gaan experimenteren met flexibele leertrajecten. Op die manier op zoek gaan naar hoe we dat intrinsieke, gemotiveerde leren – dat van nature in iedere mens zit – opnieuw konden activeren. Een competentie-app of Talent-app zou hiervoor een technologisch middel kunnen zijn. Via coaching zouden we gaan kijken naar de interesses van de persoon die de app gebruikt, zijn/haar waarden, talenten en de al aanwezige competenties. Met al die data zou de app dan gevoed worden. Aan de andere kant stelden we ons dan een kroketmuur voor, met allemaal kleinere leermodules, op maat van elk individu. Dat hoefden niet alleen opleidingen van SyntraPXL te zijn, maar ook van universiteiten, hogescholen, middelbare scholen, enzovoort. Wij willen op lange termijn de scheiding tussen de huidige vormingsinstellingen laten verdwijnen. Uiteindelijk zou dat dan ook mogelijk moeten zijn voor heel Vlaanderen of misschien zelfs op Europees niveau. We wilden ook gaan kijken naar de arbeidsmarkt en afstemmen welke competenties er concreet nodig zijn. Na matching zou dan elke gebruiker een mooi overzicht te zien krijgen van wat er op dat ogenblik interessant en beschikbaar was voor hem/haar, of als organisatie.
Marjoleine Drieskens: We zien dat in de nabije toekomst de lerende samen met een (digitale) leerarchitect meer inzicht krijgt in zijn talenten, competenties en leerbehoeften. Van daaruit creëren ze samen een gepersonaliseerd leerpad (weg naar persoonlijk meesterschap), dat constant wordt uitgebreid en aangepast. Samen houden ze het levenslange-leren-vliegwiel, of het ontwikkelkompas draaiende. De leerarchitect kan eventueel ook doorverwijzen naar anderen in het leerecosysteem. Het uiteindelijke doel is een goede match te vinden tussen de lerende en een flexibel, modulair aanbod met bijhorende validatie, gekoppeld aan de persoonlijke behoeften en de noden van de markt.
Aan de hand van visual storytelling hebben we de droom proberen levend te maken (zie de eigen ontworpen tekeningen bij dit artikel).
Foto bovenaan deze pagina: Unsplash
Wouter Steegmans: Leergoesting moet constant gevoed worden door de wisselwerking tussen de interne (IC) en externe context (EC). De lerende neemt, vanuit intrinsieke motivatie, de regie van zijn leren in handen. Die (feedback)loop blijft gedurende zijn hele leven doorgaan. Die ideeën komen voor een stuk uit de andragogie. Als je dingen wil gaan leren, moet dat aanhaken aan je interesses, of waar je al concreet mee bezig bent in je leven of werk, maar waar je nog bepaalde kennis of vaardigheden mist. Wat je leert moet je meteen willen gebruiken en uitproberen of toepassen. Zeker bij de lange trajecten in SyntraPXL – maar ook in het basis– en middelbaar onderwijs bijvoorbeeld – is er vaak te weinig aansluiting met de wereld waarin je (straks) je ding gaat doen.
Marjoleine Drieskens: Ook dat je je bewust bent van je leervoorkeuren. Hoe leer je graag? En wat is leren voor jou eigenlijk? De meeste mensen koppelen dat nog steeds enkel aan opleiding. Maar er zijn zoveel andere mogelijkheden om te leren, bijvoorbeeld in je sociaal leven, in je werk, waar je al doende leert. Heel veel mensen zijn zich daar nog niet van bewust. Ook niet van de manier waarop ze graag leren. Als ze dat zouden weten, zouden ze de rugzak die ze vroeger van school meegekregen hebben, wat meer kunnen lossen (hoewel niet iedereen die heeft). Het besef dat leren vanzelfsprekend mag zijn, en plezierig, door het af te stemmen op leernoden en -voorkeuren. Dat maakt leren toegankelijker en zorgt dus voor meer leergoesting en leergretigheid.
Tekeningen Marjoleine Drieskens
De steun van de Europese Commissie voor de productie van deze website houdt geen goedkeuring van de inhoud in. De inhoud geeft de standpunten van de auteurs weer en de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de daarin opgenomen informatie.