DE REALITEIT
Wat hebben jullie bereikt? Zijn jullie initiële uitgangspunten veranderd en waarom? Waar of hoe hebben jullie moeten bijsturen?
Heel de wereld komt samen in De MET
Elke Geuens: Een leercontext creëren die mensen tot levenslang leren brengt is één zaak, het effectief doen in de praktijk is nog iets anders (lacht). Om die context te creëren vervingen we lesuren en vakken door samen gepersonaliseerd leren in een lerend netwerk. Een dag op De MET ziet er helemaal anders uit dan op een gewone school, zowel voor de leerlingen als voor de leerkrachten. Onze leerlingen mogen aan de slag gaan vanuit een ervaren hiaat of probleem. Ze vertrekken niet van een vast lessenrooster, maar maken hun eigen planning. Ze hebben allemaal een coach die hen elke dag begeleidt in hun leerproces en die overdag altijd op school aanwezig is. Om dat alles in goede banen te leiden gebruiken we aangepaste tools om het leerproces en de leervragen te monitoren, om zelfsturing aan te moedigen, om hybride leren en formatief evalueren mogelijk te maken.
Helga Schepers: Op dit ogenblik zijn er al 3 vestigingen van De MET. Dat wil toch zeggen dat de formule succesvol is en beantwoordt aan een nood!
Opmerking: Het interview vond plaats op 29 maart 2022. Mogelijk is er al een en ander veranderd in de regelgeving op het moment dat u het leest. Hier vindt u nieuwe maatregelen die in het schooljaar 2022-2023 in werking zijn getreden.
EEN TOERTJE DOOR DE GEBOUWEN EN DE WERKING VAN DE MET LEUVEN
De MET bevindt zich in Leuven op de mooie, groene Scheutsite met twee gebouwen: het voormalige rusthuis van de Jacht en het missiehuis van Scheut. Naast De MET huizen er ook enkele podiumkunstengezelschappen, een Montessori-basisschool, beeldende kunstenaars en allerlei andere organisaties. De leerhub is omringd door bos, velden en sportfaciliteiten. Sinds kort is er ook noodopvang voor vluchtelingen uit Oekraïne. Samen met Griet en Helga maken we een toertje door de gebouwen.
Foto Eddie Clybouw
Griet Mertens: Onze gebouwen zijn van de stad Leuven. Een aantal jaar geleden kwam er een oproep voor wie er graag gebruik van zou willen maken. Daar zijn wij op ingegaan. Maar we kunnen hier maar tijdelijk blijven. Als het kon, zouden we hier wel graag blijven, maar we weten nog niet zeker of dat zal lukken. De meeste van onze leerlingen komen van Leuven, maar we hebben ook uitschieters in alle richtingen. Er komen zelfs leerlingen uit Wallonië, ook iemand van voorbij Aarschot. 70% van de leerlingen komt met de fiets, de bus en de trein, of de elektrische step.
Foto Eddie Clybouw
Een coachgroep in De MET bestaat uit 14 leerlingen, maar ze lopen een beetje door elkaar. De groepen zijn gemengd, dus geen leeftijdsgroepen, maar leefgroepen. Hun groep is eigenlijk hun gezin.
Ter plaatse of op verplaatsing aan challenges werken
Griet Mertens: Onze leerlingen van het derde jaar gaan één dag in de week op verplaatsing werken in De Wingerd, een woonzorgcentrum voor mensen met dementie. De Wingerd werkt helemaal volgens onze visie, maar met een heel ander publiek. Wat de leerlingen bij ons doen, zetten zij daar gewoon verder, samen met hun coaches. Het is niet zo dat ze daar stage lopen, alhoewel ze dat wel mogen, want er zijn heel veel mogelijkheden, bijvoorbeeld in de keuken of bij de verzorging. Maar ze kunnen er ook gewoon werken zoals ze hier werken. Daarnaast gaan ze ook heel veel naar buiten omdat hun leervraag of hun challenge dat vraagt. Dat is een leer- of onderzoeksvraag die vertrekt van wat een leerling aanspreekt, van een thema waar ze veel vragen bij hebben, van een interesse die ze willen uitdiepen of van een probleem dat ze willen aanpakken. Soms werken ze alleen aan een challenge, heel vaak ook samen met andere leerlingen.
Gedeeld gebruik
Op het gelijkvloers zitten een aantal andere Leuvense organisaties, bijvoorbeeld Onwob, ons ondersteuningsnetwerk. Beneden zijn er ook enkele vergaderzalen. Als die niet bezet zijn, mogen onze leerlingen daar gebruik van maken. Wij huren ook een kapel, 2 dagen in de week, bijvoorbeeld om te sporten. Maar evengoed kunnen we hier andere dingen doen, bijvoorbeeld een toneelvoorstelling. ’s Avonds is er hier bijvoorbeeld yoga, of tai chi. Op de eerste verdieping is een Montessori basisschool. Die gebruikt de kapel ook. Alles wordt hier zo een beetje gedeeld. Wij zijn voorstander om nog meer dingen met elkaar te delen, want onze lokalen zouden bijvoorbeeld ’s avonds ook gedeeld kunnen worden door verenigingen. Er zijn ook enkele podiumgezelschappen die hier oefenen voor hun voorstellingen.
Foto Eddie Clybouw
Coachgroep als tweede gezin
De gang op de tweede verdieping is helemaal van ons. We hebben 3 ruimtes waarin telkens 2 coachgroepen zitten. Een coachgroep bestaat uit 14 leerlingen, maar ze lopen een beetje door elkaar. De groepen zijn gemengd, dus geen leeftijdsgroepen, maar leefgroepen. Hun groep is eigenlijk hun gezin in De MET. De leerlingen starten ’s morgens in hun groep en ze eindigen er ’s avonds. Iedereen heeft er zijn eigen werkplek, maar even goed zwermen ze uit naar bijvoorbeeld inspiratiesessies, of om instructie te volgen. Tijdens onze zogenaamde Gouden Weken, twee weken aan het begin van het jaar, leren we elkaar kennen. Onze eerstejaars leren er de werking kennen. Tijdens deze weken zetten we heel erg in op de pijler MET elkaar (verBinding). We besteden veel aandacht aan het creëren van een positieve cultuur als voedingsbodem voor leren en groei. Na die twee weken proberen we de coachgroepen zo goed mogelijk samen te stellen. Dat lukt niet altijd perfect, maar toch al beter dan wanneer je de groepen zou maken louter op basis van een namenlijst. Onze oudste leerlingen kennen we natuurlijk al heel goed, en daar kunnen we het nog bewuster doen. De leerlingen mogen aangeven bij wie ze graag zouden willen zitten, en we houden daar rekening mee. Maar we houden evenzeer rekening met vriendschappen die wij mogelijk zien ontstaan. Want na twee weken zoeken ze vaak nog houvast bij die ene leerling die meekwam van hun lagere school, waar ze dan na een half jaar toch niet echt meer bevriend mee zijn. Vaak is dat ook niet meteen een vriendje, maar gewoon iemand die vertrouwd voor hen is. Dan is het veilig om daar in het begin mee samen te zijn, maar dan zie je soms ook al snel dat het niet echt goede vrienden zullen worden. Die zoektocht kunnen we niet altijd perfect doen, maar we proberen hen toch altijd bij mensen te zetten bij wie ze zich goed zullen voelen, en we mikken erop dat ze het goed zullen kunnen vinden met hun coach. Onze coaches geven ook aan met wie ze vermoeden dat ze een goede band zullen kunnen opbouwen. Want iedereen is anders, ook de coaches, al gebruiken we allemaal dezelfde methodieken en dezelfde manier van werken. Wie je bent, je karakter en je expertise ligt anders. Dus wij weten allemaal redelijk goed wie we echt vooruit zullen kunnen helpen, en ook bij wie dat moeilijker zou liggen. De groepen blijven dan een jaar bij elkaar. Dat kan ook niet anders omdat er elk jaar nieuwe eerstejaars bijkomen. Hoe we dat op termijn gaan doen, dat weten we nog niet precies. De groep blijft alleszins maar een jaar, maar we kiezen er soms wel bewust voor om bepaalde leerlingen bij dezelfde coach te laten. Meestal vooral omdat de coach aangeeft dat het een goed idee zou zijn om iemand bij hem/haar te houden omdat het gelopen traject nog niet helemaal als afgerond aanvoelt. Even goed kan het dat je na een jaar uitgekeken bent op elkaar en dat het goed is om te veranderen.
Kansen genoeg om banden te smeden
Dus de groepen veranderen na een jaar, maar de band die er is, blijft bestaan, want er zijn kansen genoeg om elkaar op andere momenten te blijven ontmoeten. Ze spreken bijvoorbeeld over de middag met elkaar af om samen te gaan eten. Ze werken samen, of ze kiezen hetzelfde instructiemoment voor wiskunde. Het geeft hen ook kansen om veel andere mensen te leren kennen. Door die afwisseling ontstaat er een hele mooie mix. En ze kunnen elkaar goed helpen. Bijvoorbeeld de leerlingen die hier al enkele jaren zijn, kunnen de nieuwkomers heel goed helpen en ondersteunen. Dat is toch zeker een van de krachten van onze school. De coaches voeren in de coachgroep ook elke week minstens een half uur per week persoonlijke gesprekken met de leerlingen.
PODCAST
In deze podcast vertellen een leerling, een coach en de pedagogisch coördinator van De MET Leuven uitgebreid over de werking bij Annelies Somers van Afgestemd Onderwijs.
Foto Eddie Clybouw
Instructieruimtes, Google-agenda en Voortgangsmonitor
De instructieruimtes kunnen flexibel gebruikt worden. Er is er bijvoorbeeld één voor Frans, waar we ook didactisch materiaal ter ondersteuning verzamelen. Maar daar kan evengoed wiskunde gegeven worden. De leerlingen kiezen zelf wanneer ze pauze nemen. ’t Is te zeggen: ze plannen dat in hun agenda. Dan gaan ze bijvoorbeeld sporten. Dat lijkt misschien een heel gepuzzel om dat allemaal gepland te krijgen, maar wij gebruiken een Google-agenda waarin wij de instructiemomenten plannen, ten laatste in het weekend. Het eerste wat de leerlingen kiezen zijn hun instructiemomenten, maar ook wat ze niet zullen volgen, want ze bepalen zelf wat ze nodig hebben. De rest van hun agenda plannen ze daartussen. En dat lukt heel goed, ook voor het geheel. Om een goed zicht te krijgen op welke doelen onze leerlingen al behaalden en aan welke doelen nog gewerkt moet worden, gebruiken we een Voortgangsmonitor. Onze eerstejaars krijgen de eerste twee maanden de Voortgangsmonitor nog niet. Ze krijgen wel de Challengemonitor, waar zij hun eerste challenge (persoonlijke leer- of onderzoeksvraag) insteken. Daarmee gaan zij helemaal vanuit zichzelf aan de slag. Na die twee maanden vullen we samen met hen de Voortgangsmonitor in. Ze zien dan dat ze eigenlijk helemaal hun eigen ding gedaan hebben, en toch merken ze dat ze ook al heel wat doelen uit de Voortgangsmonitor kunnen afvinken. Dat geeft hen een heel fijn gevoel.
Verantwoordelijkheid nemen en elkaar helpen
Helga Schepers: Het is hier een komen en gaan van leerlingen en coaches, toch kan iedereen hier geconcentreerd werken. Vaak is het rumoeriger als er weinig mensen zijn. Als er meer coaches en leerlingen aanwezig zijn is het rustiger. Want het lijkt misschien op het eerste gezicht wat chaotisch, maar er zit wel een stevige structuur achter. De leerlingen starten eerst met hun coachgroep, en daarna gaan ze in stilte werken. Het is mooi om te zien hoe gedisciplineerd ze aan hun eigen taken werken. Ik sta er vaak verbaasd over hoe goed de leerlingen hun verantwoordelijkheid opnemen. Als ze iets gepland hebben, dan staan ze er ook. En ze helpen elkaar echt goed. Dat groeit geleidelijk. Ze moeten dat wel leren in het begin, maar ze krijgen daar ondersteuning in. Sommigen moeten echt bij het handje genomen worden. Sommigen heel lang zelfs. Maar anderen zijn daar heel snel mee weg en die hebben dan geen hulp meer nodig.
Griet Mertens: Beneden is er ook nog een atelier. Dat wordt gebruikt voor alles wat kunst en cultuur is, maar ook voor techniek. Onze derdejaars kiezen ook een focus. Dat is een jaartraject waarmee ze aan de slag gaan. De leervragen van onze leerlingen hebben we verspreid in ons netwerk en we hebben externe begeleiders of experten gevraagd. Voor 80% van de leerlingen hebben we iemand gevonden die dit wil doen. Twee van onze leerlingen willen bijvoorbeeld een kledinglijn ontwerpen. We verspreidden die vraag ook op Facebook en daar is nu een onderneemster op afgekomen die eigenlijk niets met De MET te maken heeft, maar die aanbood om die begeleiding te doen omdat ze het fijn vond om ondernemende leerlingen te ondersteunen. Ook de persoon die Fred&Ginger opstartte, wil hen ondersteunen. Elk groepje krijgt ook een mentor die inhoudelijk mee opvolgt. Dat is het superfijne aan De MET. Heel de wereld komt hier samen.
De steun van de Europese Commissie voor de productie van deze website houdt geen goedkeuring van de inhoud in. De inhoud geeft de standpunten van de auteurs weer en de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de daarin opgenomen informatie.
