Afbeelding Renáta Adrienn Uri via Pixabay
Flexibele trajecten in de opleiding kinderbegeleider
In het Edusprong-project ‘Flexibele trajecten in de opleiding kinderbegeleider’ werkten verschillende cvo uit alle Vlaamse provincies en Brussel samen om flexibele trajecten uit te bouwen om zo beter te kunnen inspelen op de opleidingsnoden en kwalificatiebehoeften van cursisten die tijdens de opleiding al in de sector werken of al ervaring hebben. De oplossing voor de vraag naar extra flexibiliteit werd gezocht en gevonden in combinaties van werkvormen als open klassen met individuele begeleiding en coaching, en een grotere inzet op respectievelijk afstandsonderwijs en werkplekleren. Dit kreeg vorm in tal van deelprojecten. Een klein overzicht hieronder.
De cvo werkten samen aan een competentiematrix om in kaart te brengen waar een cursist in het leerproces zit en om zijn of haar groei te kunnen opvolgen en evalueren. Er was aandacht om dit document in ‘klare taal’ op te maken, dit op vraag van de cursisten. Maar een flexibele leerroute is niet voor iedere cursist de beste leerweg. De centra maakten een screeningstool die alle kandidaten en cursisten helpt om de juiste trajectkeuze te kiezen. Er werd gekozen voor een zelfscreening, die zelfstandig of onder begeleiding kan worden afgenomen.
In flexibele trajecten met meer werkplekleren verschuift de rol van de lesgever naar die van lesgever-coach. Dit is een cruciale rol in het welslagen van zelfsturende trajecten. De lesgevers maakten daarbij kennis met videocoaching. Dit is coaching met videobeelden vanop de eigen vertrouwde werkvloer. De cursisten worden zich zo beter bewust van hun kwaliteiten en mogelijkheden. Door de videobeelden blijft hen dat ook beter bij.
In projectwerk organiseren de cursisten een halve dag opvang. Tijdens deze dag zijn 2 coachen aanwezig. Zij scoren alle competenties van de cursist uit de modules die ze volgen. Op deze manier kunnen cursisten heel wat competenties oefenen in een veilige, maar toch authentieke context. Andere opdrachten uit de modules vallen dan weg. Alleen deze overkoepelende opdracht wordt 1 keer per semester uitgevoerd.
Een aantal modules voor de opleiding ‘Kinderbegeleider baby’s/peuters’ en ‘kinderbegeleider schoolgaande kinderen’ werden geclusterd en nu gezamenlijk aangeboden om kleine klassen op te vangen.
Er zijn ook al enkele kennisclips gemaakt, bijvoorbeeld over ‘holistisch kijken naar kinderen’. Dit zijn korte video’s om essentiële begrippen uit te leggen. Een samenwerking met BLINK, het leer- en inspiratieplatform voor de kinderopvang, is in het kader van dit project mee opgestart. Intussen zijn 10 cvo structureel partner in het project BLINK.
In mei 2024 organiseerden de deelnemende cvo een inspiratiedag om te leren van elkaar.
Welke meerwaarde zien de cvo en de lesgevers?
De grote meerwaarde van het project voor CVO HIK is dat zij cursisten veel sneller kunnen bedienen. Door de opleiding flexibeler te organiseren kan iemand die zich aanmeldt heel snel met de opleiding starten.
CVO Encora heeft nu een open klas, in combinatie met 80% werkplekleren. In de open klas en tijdens het werkplekleren kunnen cursisten beter en individueel worden begeleid . Hierbij ligt de nadruk op progressief zelfgestuurd leren maar ook op peer learning, leren van elkaar. Uiteraard kunnen en moeten ook de mentoren versterkt worden. Encora werkte ook mee aan de kennisclips die onder andere in de Open Klas gebruikt kunnen worden.
CVO Kisp is ervan overtuigd dat de opleiding nu beter is geworden en vond vooral het overleg met de andere cvo heel waardevol. Ze konden er horen hoe anderen de dingen aanpakken en dachten samen na over hoe ze meer flexibel kunnen werken. En dan gingen ze zoeken hoe ze met die ideeën aan de slag konden. Ze merkten dat flexibel werken echt een meerwaarde is voor werkende cursisten. Daarom gaan ze nieuwe dingen blijven uitproberen en aanpassen.
CVO Scala kreeg van cursisten uit het EVC-traject (Erkennen Verworven Competenties) vaak de opmerking dat ze niet naar de klas konden komen omdat ze al aan het werk zijn. Daarom startten ze met een @home-traject. Alle lessen, begeleiding en evaluaties worden aangeboden via afstandsonderwijs van thuis uit in combinatie met heel veel werkplekleren. Ook het gecombineerde traject blijkt zeer interessant voor de cursisten die werken aan de kwalificaties die gevraagd worden vanuit het werkveld.
CVO Qrios leerde vooral om met een meer open en bredere blik te kijken naar de opleiding. Op je eigen eilandje werken geeft soms wel een vertrouwd gevoel, maar het is ook heel beperkend. Als je dan de ideeën van andere cvo hoort, kan je naar andere eilandjes oversteken. Dat is zeker een meerwaarde.
CVO LBC beschrijft het doel van hun project en het project in het algemeen als: ‘meer handen op de werkvloer krijgen’. Ze merkten dat er drempels zijn voor sommige cursisten om te starten met de opleiding. Nu kunnen bijvoorbeeld onthaalouders of mensen die al werken in de sector op zaterdag bij het cvo de modules doorlopen. De kwaliteit blijft hetzelfde, maar nu kunnen ze sneller hun diploma halen.
CVO Groeipunt organiseert een traject op zaterdag, met 50 à 60% afstandsonderwijs, wat door hun cursisten als zeer aantrekkelijk wordt ervaren. Op anderhalf jaar kunnen cursisten een traject voor baby’s en peuters afwerken, maar ook voor mensen die met het traject ‘schoolgaande kinderen’ willen starten, is dat mogelijk.
CVO Miras versterkte hun praktijkluik door een evaluatiedocument te maken. Ze verfijnden ook hun verwachtingen van de werkplekken en mentoren. Het is hun droom om op termijn alle niet-werkende cursisten op vaste werkplekken te krijgen. Om dat te realiseren wordt nu gewerkt aan raamovereenkomsten. Met hun flexibel traject ‘Flextra’ streven ze naar 80% werkplekleren, 10% contactonderwijs en 10% afstandsonderwijs.
Cursist Anja getuigt over het nieuwe traject.
Heidi over het nieuwe traject.
Isabelle en Samira over het nieuwe traject.
MEER WETEN:
Eddy Demeersseman, gespreksleider van het internettenoverleg kinderbegeleider binnen het volwassenenonderwijs: Eddy.demeersseman@katholiekonderwijs.vlaanderen
Website project Flexibele trajecten in de opleiding Kinderbegeleider
Lees meer over Edusprong, de projecten en de centrale acties in dit online magazine.
De Europese Commissie moedigt iedereen, ook volwassenen, aan om (levenslang) te leren. De Europese onderwijsruimte wil de drempels om te leren voor iedereen wegnemen en de kwaliteit van onderwijs en leren verbeteren. Daarvoor neemt ze