Sterke ouders, sterke kinderen
Het project ‘Sterke ouders, sterke kinderen’ van Ligo LiMiNo, het Centrum voor Basiseducatie Limburg Midden-Noord, is een van de Edusprong-projecten. In dit project werkte het centrum samen met 11 basis- en secundaire scholen in de regio om de geletterdheid van ouders te versterken, om zo hun kinderen beter te kunnen ondersteunen in hun opvoeding en schoolloopbaan. De keuze van deze scholen gebeurde op basis van kenmerken als kansarmoedecijfers, socio-economische status, een sterke stijging van anderstalige nieuwkomers in de voorbije jaren, eerdere samenwerkingen, enzovoort.
De samenstelling van de oudergroepen die werden opgezet varieerde sterk. Maar altijd bleef de focus op kwetsbare volwassenen met brede geletterdheidsnoden. Ook inhoudelijk waren er verschillen. Er werd steeds op maat gewerkt, op basis van de behoeften van de ouders en de kinderen.
Schoolbabbels
Zo zijn er de ‘Schoolbabbels’ voor anderstalige ouders. De focus ligt daar op het Nederlands in functie van hun kind en van de school. De ouders leren de school en de werking beter kennen door in te spelen op de activiteiten van de school. Het is bijvoorbeeld erg nuttig om samen te bekijken wie wat doet in de school. In de groep bekijken ze samen de brieven of invulstrookjes van de school, leren ze de (digitale) agenda kennen, krijgen ze inzicht in het rapport van hun kind, enzovoort.
Gezinsleren
‘Gezinsleren’ is gericht op ouders met een kind in de derde kleuterklas of in het eerste of tweede leerjaar. De ouders leren apart in een oudergroep, met een lesgever van Ligo. Ze krijgen info over de leerstof van hun kinderen. Ze bespreken hoe ze hun kinderen thuis kunnen ondersteunen en voor welke randvoorwaarden ze mee kunnen zorgen. Maar ze gaan ook echt kijken in de klas om te zien wat en hoe hun kinderen leren. Vaak gaan ze niet alleen kijken in de klas, maar doen ze ook een activiteit mee met hun kind in de klas. Zo kunnen ze daarmee thuis ook aan de slag om te oefenen of om samen een spel te spelen of voor te lezen enzovoort. Na het moment samen met de kinderen, is er tijd voor reflectie: er wordt teruggeblikt op wat goed ging, wat moeilijk was, wat mogelijk anders zou kunnen. Tijdens een groep ‘gezinsleren’ kunnen er ook algemene thema’s rond de opvoeding van een kind aan bod komen.
Oudergroep digitale vaardigheden
Scholen, lessen en leermateriaal worden almaar meer digitaal. In de oudergroep komen de digitale toepassingen van de school aan bod. Dat kan gaan over de communicatie met de school via bijvoorbeeld een app of via e-mail. Ze nemen een kijkje op de website van de school en de sociale-media-kanalen van de school. En natuurlijk komen ook de elektronische leeromgevingen aan bod of de oefenplatformen waarmee hun kinderen thuis hun huiswerk maken. In een oudergroep voor huiswerkbegeleiding komen de ouders eerst even samen om ervaringen en tips uit te wisselen. Nadien gaan ze naar de huiswerkklas om hun kind te begeleiden bij hun huiswerk.
Meer betrokkenheid
De resultaten van het project bleven niet uit. Verschillende directeurs merkten op dat ouders hun berichten meer lezen en vaker naar de school en de klassen kwamen. Ze sprongen zelf ook regelmatig eens binnen in een groep om kennis te maken. Veel anderstalige ouders namen ook actiever deel aan de activiteiten van de school. Dat was nieuw in veel scholen. Ze waren ook vaker aanwezig op oudercontacten en de besprekingen waren diepgaander. Ook dat is een stap die overbrugd werd.
Geleerde lessen
Wat leerde Ligo LiMiNo uit het project? Joke Demandt, die nauw betrokken was bij het project, formuleert het zo: “Het is heel belangrijk om scholen persoonlijk aan te spreken of te schrijven om ze warm te maken om in te stappen. Ze gaven ook aan ondersteuning nodig te hebben om ouders aan te moedigen om deel te nemen. Een belangrijke rol is hier weggelegd voor zogenaamde ‘brugfiguren’ zoals de Huizen van het Kind, de gemeente, het CLB, schoolopbouwwerkers, organisaties Brede School, Lokale Overleg Platforms (LOP), enzovoort. We leerden ook dat het belangrijk is om te kunnen starten, ook al heb je nog maar een kleine groep. In de jaren daarna groeit het wel. Veel scholen kunnen nog wel een steuntje in de rug gebruiken voor het gebruik van ‘klare taal’ zodat de communicatie met alle ouders helder en duidelijk blijft. We ervaarden ook dat ons aanbod het meeste resultaat oplevert als het deel uitmaakt van het bredere netwerk van de school en het ingebed kan worden in de missie en de visie van de school. Het is belangrijk dat we deel uitmaken van een groter geheel rond ouderparticipatie. Voor de werving van onze doelgroepouders zijn we bijvoorbeeld sterk afhankelijk van de school. Zij kennen de ouders en zij weten waar de noden liggen. Maar ook inhoudelijk is een goede samenwerking met de school belangrijk. Voor gezinsleren bijvoorbeeld is er een nauwe samenwerking met de klasleerkrachten nodig. We vragen dus wel een bepaald engagement van een school. Het project staat of valt met een goede samenwerking en wisselwerking tussen de school en Ligo LiMiNo.”
Duurzame inbedding
Zal het Edusprong-project ‘Sterke ouders, sterke kinderen’ een blijvende impact hebben? Joke Demandt: “Ja, dat verwachten we zeker. Onze lesgevers hebben expertise opgedaan die we verder kunnen gebruiken. De groep van lesgevers met veel kennis en expertise m.b.t. scholengroepen is uitgebreid. Scholen in de regio kennen ons nu en weten ons te vinden als er actieve vragen naar samenwerking zijn. We blijven ook zelf nog inzetten op het ‘warm houden’ van onze contacten met scholen. We hebben hier zelfs een beleidsmedewerker voor aangesteld. En we blijven onze signaalfunctie voor laaggeletterdheid tegenover de scholen opnemen.”
Reacties van enkele ouders:
“Ik voel me meer betrokken bij de school dan vroeger.”
“Ik weet nu wat zoemend lezen is en kan mijn kind erbij helpen.”
“Mijn kind vindt het fijn als ik naar de school kom.”
“Ik probeer meer positief te zijn tegen mijn zoon.”
“Ik kan de berichten op het leerplatform nu lezen.”
“Nu ik de juf elke week zie, durf ik haar iets te vragen of te zeggen.”
“Ik vind het fijn om met andere ouders te praten.”
MEER WETEN: joke.demandt@ligo-limino.be
Alle Edusprong-projecten: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/edusprong-een-boost-voor-volwassenenonderwijs
OM TE DELEN:
CBE Ligo LiMiNo naam deel aan een Community of Practice, waar ook andere ouder- en scholenprojecten uit zowel België als Nederland toegelicht werden en waar ze uit de ervaringen van anderen hebben kunnen leren.
Er is een draaiboek waar wordt ingegaan op de verschillende fases bij het opzetten van een oudergroep op school: de verkenning, de start van de samenwerking, aan de slag in de school, evaluatie van de samenwerking
Ook wordt er gelinkt naar de ‘tips voor klare taal’ en is er een ‘aanbodkiezer’ toegevoegd (die vooral vraagt naar de noden en de leervragen).
Op 18 november 2024 presenteerde Joke Demandt het project en de behaalde resultaten op de Inspiratiedag Geletterdheid.
Lees meer over Edusprong, de projecten en de centrale acties in dit online magazine.
De Europese Commissie moedigt iedereen, ook volwassenen, aan om (levenslang) te leren. De Europese onderwijsruimte wil de drempels om te leren voor iedereen wegnemen en de kwaliteit van onderwijs en leren verbeteren. Daarvoor neemt ze