Timmeren aan een Center of Vocational Excellence voor hout

Foto Innovation Tour Imos

ALLVIEW timmert aan Europees Center of Vocational Excellence voor hout

De Europese Commissie wil dat er in Europa Centers of Vocational Excellence (CoVE) worden opgericht en geeft hiervoor ondersteuning vanuit het Erasmus+ budget onder kernactie 3. Deze CoVE moeten de belangrijkste katalysator in het EU-beleid voor het beroepsonderwijs worden. Het zijn transnationale samenwerkingsplatforms waarbij – lokale of Europees werkende – centra van een bepaalde sector verbonden worden. 22 partners uit 8 landen timmeren aan een CoVE voor hout en meubelmakerij. Voor het eerst zijn er ook Belgische partners betrokken in een soortgelijk pilootproject: sectororganisatie Woodwize, VTI Waregem, VDAB en Europese netwerkorganisaties gevestigd in Brussel: Eurada, Innovawood.

“Met ALLVIEW willen we belangrijke maatschappelijke en ecologische uitdagingen het hoofd  bieden”

uitgebreide infrastructuur om de traditionele manier van houtbewerking en meubelproductie aan hun leerlingen en studenten aan te leren. Maar er is een gebrek aan innovatie, technologische evolutie om de maatschappelijke en ecologische uitdagingen het hoofd te bieden. Er is ook een groot gebrek aan studenten en werknemers met die nieuwe vaardigheden. Aan de andere kant leveren sommige ondernemingen uitstekend werk op het gebied van digitalisering, groene bedrijfsmodellen en sociale integratie. 

Jeroen Doom: Uit vorige Europese projecten en ook uit de contacten met buitenlandse collega’s waar we ervaring mee uitwisselen weten we dat alle landen te maken krijgen met dezelfde uitdagingen. In ons project ALLVIEW willen wij met de industrie en regionale opleidingsinstanties de sectorale behoeften in kaart brengen en afstemmen op de hoger genoemde beleidslijnen en zo de duurzaamheid ervan verzekeren. Zelf worstelen we bijvoorbeeld heel erg met het vertalen van de aantrekkelijkheid van de houtsector naar jongeren. We merken dat ze er vaak een heel ambachtelijke visie op hebben. Terwijl we eigenlijk heel erg ‘high tech’ bezig zijn met alles wat te maken heeft met circulaire economie, digitalisering, domotica, ambient assisted living (AAL).… Hoe kunnen we dat overbrengen en als het ware ons product beter verkopen? Daar zijn we nog niet uit en daar willen we in dit project ook aan werken.

Waarom besloten jullie om in een Europees project voor een CoVE te stappen?

Jeroen: Wij zijn al een aantal jaar bezig met Europese projecten. In het project Digit-Fur voerden we een studie uit over digitalisering in de sector en de bijhorende competenties. Momenteel doen we een gelijkaardige studie in het project Sawyer over de impact van circulaire economie op de hout- en meubelsector in Europa. Daar was Vlaanderen Circulair ook nauw bij betrokken. Deze projecten worden gefinancierd met Europees geld bestemd voor de ‘sociale dialoog’ vanuit DG Employment van de Europese commissie. Daar is dan weer een sector skills alliance project (KA2) uit voortgekomen voor ‘digital transformation manager’. We deden ook een gelijkaardig project, EQWood, over innovatie waarbij al een aantal van de huidige partners betrokken waren. En we waren ook betrokken bij het project In4Wood waarvan de eindconferentie hier in Brusssel bij partner Eurada was. João Santos van DG Employment van de Europese Commissie kwam daar de nieuwe oproep voor aanvragen voor CoVE voorstellen. Na afloop van die conferentie begonnen bij een aantal partners de ideeën al te borrelen. We wilden iets doen met digitalisering, circulaire economie en ambient assisted learning waar de Spaanse partners heel sterk mee bezig zijn en waar we nog veel van kunnen leren. Zulke dingen alleen in Vlaanderen aanpakken heeft geen zin. Samen en op Europees vlak kan je gewoon meer realiseren. Dat zag iedereen wel in. Belangrijk was wie een dergelijk project wou trekken want dat is een hele klus en een niet te benijden job. Toen heeft het Spaanse Cetem toegezegd om aan deze kar te trekken. Tussen het projectidee en de deadline voor de indiening is er toch nog wel wat tijd over gegaan om het partnerschap samen te stellen, want je moest in 4 landen 3 soorten kernpartners hebben: een sectororganisatie, een VET-instituut (VET = vocational education en training) en een officiële organisatie, wat bij ons dan VDAB is geworden. Die samen krijgen was niet gemakkelijk, te meer omdat de idee voor het hele project ook nog niet helemaal duidelijk was. Dus dat moest ook nog helemaal uitgewerkt worden. Maar dat gaat met de meeste Europese projecten zo: de deadline komt dan plots heel snel dichtbij want er is veel overleg nodig. Er zitten ook heel veel aspecten aan zo’n projectaanvraag. De aanvraag is dan ook een boek geworden van 188 bladzijden (lacht). Er staan bijvoorbeeld ook al de regionale dimensies in en wat bijvoorbeeld de speerpunten zijn in Vlaanderen, Wallonië en Brussel, welke clusters en welke link er is met de sector, enzovoort. Bij ons in Vlaanderen gaat dat vooral over duurzaam wonen en duurzame materialen.

De dingen alleen in Vlaanderen aanpakken heeft geen zin. Samen en op Europees vlak kan je gewoon meer realiseren. Dat zagen alle projectpartners wel in.

Wat is de rol van Woodwize in het project?

Onze rol in het project is ‘disseminatie en exploitatie’ om het in het Europese jargon te zeggen. Onze voornaamste taak is dus ons project en de projectresultaten bekend maken, ook bij een groter publiek, en bekijken hoe we met deze resultaten, ook na het einde van het project, aan de slag gaan en blijven. We zullen uiteraard bijdragen aan de ontwikkeling van een Europees platform voor duaal leren, want daar zijn wij zowel in Vlaanderen als in Wallonië al heel nauw bij betrokken. Inhoudelijk hebben we ook een redelijk grote rol in het luik over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en ook bij het luik kwaliteitszorg. Wij spelen natuurlijk ook onze rol als sectorale organisatie in het maken van een ‘blauwdruk’ waarin we een strategie op langere termijn en op Europees vlak afspreken voor opleiding en training in de houtsector. Daar zullen we ook de Europese sociale partners bij betrekken, dus niet alleen de projectpartners maar ook de Europese vakbond voor houtbewerkers (EFBH), de Europese federaties EFIC en CEI-Bois en de sectororganisaties van nog meer landen, zodat zij hun inbreng hebben en die strategie ook verder kunnen uitdragen.

Wat is de rol van de andere projectpartners?

VTI Waregem is een van de topscholen in onze sector met veel leerlingen en een heel moderne uitrusting. De school werkt heel nauw samen met de industrie in de regio en zij zijn ook al lang betrokken bij Europese uitwisselingen. Ze hebben onder andere een VET-charter én ze hebben de capaciteit om mee te stappen in zo’n groot Europees project waar zij vooral een rol hebben in het luik over duaal leren, zowel als zendende school als ontvangende. Als wij denken aan Europese uitwisseling is het altijd gemakkelijk om dat via een school te doen, ook als we het over bedrijfsstages hebben. Want duaal leren op Europees vlak gaat vaak eerder over een langere bedrijfsstage. Leerkrachten of leerlingen kunnen dan in de school al een aantal zaken van naderbij bekijken waar ze dan in het bedrijf waar ze naartoe gaan extra rekening mee kunnen houden. VDAB is heel sterk in matching van vacatures, via het matchen van de competenties die gevraagd worden en de competenties van de werkzoekende. Zij zijn voorloper hierin, ook op Europees vlak. Ze doen dat op basis van artificial intelligence en machine learning. We willen een soortgelijke matching tool uitwerken om opleidingstrajecten op maat te kunnen aanbieden aan werkzoekenden en werknemers. In het uitwerken van die tool zal VDAB een grote rol spelen. Eurada en Innovawood zijn netwerkorganisaties. Innovawood is gevestigd in Brussel en het is een Europese netwerkorganisatie voor R&D in hout. Daar zitten universiteiten in, opleidingscentra, heel breed eigenlijk. Eurada is ook een netwerkorganisatie van regionale ontwikkelingsagentschappen die ook met verschillende regio’s contact hebben.

Woodwize werkt al langer aan MVO?

Inderdaad, onze focus ligt al een aantal jaren op inclusief ondernemen, maar we zijn dat net aan het uitbreiden samen met de Vlaamse overheid. Dus dat past perfect in het ALLVIEW project. Dingen die we op Vlaams niveau kunnen of willen doen, kunnen we direct opentrekken naar het Europese niveau en ook rechtstreeks aftoetsen met Europese collega’s. Onze bedrijven vinden vaak geen of niet de juist geschoolde werknemers. Uit de sectorfoto van de Vlaamse overheid blijkt ook dat bedrijven (te) weinig mensen van vreemde origine tewerkstellen. We zijn ook nog altijd een heel mannelijke sector met weinig vrouwen. Wij proberen bedrijven te helpen om ook andere bronnen aan te boren om voldoende technisch geschoold personeel te vinden. Heel veel nieuwkomers (uit Syrië bijvoorbeeld) hebben vaak een goede technische kennis en vaardigheden in de meubelmakerij, maar ze spreken bijvoorbeeld nog niet onze taal en kennen misschien onze machines nog niet zo goed. Wij proberen bedrijven over de streep te trekken om ook die groepen aan te trekken. Daarvan hebben we al een aantal heel mooie voorbeelden kunnen opnemen in ons inclusiehandboek, maar er is ook nog veel werk.

In MVO heb je een luik dat gaat over ‘de mens’ (people) waar we al heel lang mee bezig zijn, maar je hebt ook ‘milieu’ (planet) wat bijvoorbeeld in de ‘circulaire economie’ ook weer aan bod komt. En dan heb je ook het luik ‘maatschappij’ want niemand werkt op zijn eentje. In Europa zijn daar ook al heel wat collega’s mee bezig, en dat is dan weer het voordeel van zo’n groot partnerschap. We kunnen daarin veel van elkaar leren. We hebben ook contacten in het buitenland met zowel opleidingsinstellingen als federaties, als kenniscentra. Sommigen zijn sterker in het ene, andere in het andere. We proberen uit die verschillende hoeken wat te gaan halen en te implementeren in Vlaanderen.

INTERESSANTE LINKS

De eerste 5 pilootprojecten die geselecteerd werden in 2019 stelden zich voor tijdens een online conferentie in juni 2020. Het zijn de projecten DESA, DIHUB, EXAM 4.0, POVE WATER en TALENT JOURNEY. Een verslag en de slides van de conferentie vind je hier.