Werk mee aan wereldrapport Futures of Education

Foto Annie Spratt op Unsplash

Werk mee aan nieuw UNESCO wereldrapport Futures of Education

Een speciale Internationale Commissie van gezaghebbende stemmen in het werelddebat over The Futures of Education [het meervoud is significant!] ging samen met UNESCO, de Organisatie voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur van de Verenigde Naties in 2019 van start vanuit een nieuw concept Learning to Become. Inderdaad, het hardnekkig voortbestaan van ongelijkheid, geweld en beschadiging van onze fragiele planeet vraagt om een mens(elijk)heid die wordt wat ze nog niet geworden is…

“De VN neemt nu gelukkig ook volwasseneneducatie en levenslang leren mee in haar denkproces”

Het SDG-Education 2030 Steering Committee van de Verenigde Naties, dat gecoördineerd wordt door UNESCO, is belast met de opvolging van Actiekader Education 2030. Dit is het onderwijsluik van de 2030 Agenda van de VN. De focus ligt vooral ligt op duurzaam ontwikkelingsdoel SDG4 dat billijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en levenslang leren wil bevorderen. Education 2030 richt zich bovendien ook op de onderwijsacties binnen de andere SDGs. Marie-Anne Persoons volgt dit bestuurscomité op vanuit het Vlaams Departement Onderwijs en in dit kader nam zij de leiding bij de redactie van de bijdrage van dit comité aan het Futures of Education initiatief die in juli 2020 werd gepubliceerd.

Marie-Anne Persoons: Onze bijdrage had een specifiek doel. Ze was een antwoord op het verzoek van de Internationale Commissie aan ons comité om voor Futures of Education iets te schrijven over de toekomst van de internationale onderwijssamenwerking. In onze tekst beschrijven we de randvoorwaarden om daar samen aan te werken. We hebben het natuurlijk ook over Covid19, daar kunnen we in deze tijd niet buiten, maar we keken ook naar situaties die verergerd zijn tijdens Covid19 met betrekking tot internationale samenwerking en solidariteit. Want deze crisis heeft absoluut niet geleid tot een versterking van het multilateralisme, wel integendeel. De bevolking heeft aan den lijve gevoeld dat de internationale instellingen (Wereldgezondheidsorganisatie, Europese Unie…) log zijn en traag werken. Burgers moesten voor hun veiligheid terugvallen op hun natiestaat. Zelfs in Europa zijn we geconfronteerd geweest met het sluiten van de nationale grenzen. Dit is een heel gevaarlijk psychologisch gegeven, waar we op dit moment de impact niet geheel van kunnen inschatten maar wat wellicht kan leiden tot nog meer euro-scepticisme.  De vertrouwenscrisis in multilateralisme en internationale solidariteit moeten absoluut aangepakt worden, al is het maar omdat zij een bedreiging vormt voor de vrede en stabiliteit in de wereld.

Samenvattend mag je stellen dat in onze bijdrage de Covid-19 crisis en de excessen van de lockdown in vele landen werd opgepikt als een momentum om de initiële inspiratie van de VN te revitaliseren en nu, meer dan ooit, geen concessies te doen op het vlak van mensenrechten, menselijke waardigheid en gelijke kansen maar te opteren voor een cultuur van vertrouwen, eerder dan van angst en controle. Het is ook een extra aansporing om de Agenda 2030 als kompas te houden voor ons onderwijsbeleid nu en post-2030. Ten slotte geeft het SDG-Education 2030 Steering Committee ook aanbevelingen om multilaterale en multi-stakeholder samenwerking terug op de goede sporen te zetten vanuit een doorgedreven humanistische visie op onderwijs, waarbij duurzame ontwikkeling onmiddellijk gekoppeld wordt aan mensenrechten, democratie en rechtsorde.

Hoe spoort dit met levenslang leren en het toekomstperspectief van de VN?

Marie-Anne: In de tekst reageren we vooral – en dat was ook de bedoeling – vanuit de mondiale sturing van een onderwijsagenda. Hoe doe je dat? Hoe zien we dat tegen een horizon van 2030, 2050?… Hoe gaat dit evolueren? Hoe gaat de wereld er uitzien? Gaan landen die nu belangrijk zijn, nog altijd zo belangrijk zijn? Wat gaan we doen als op een bepaald moment 1 kind op 3 in Afrika geboren wordt?… En dan kan je je natuurlijk afvragen of levenslang leren niet nog meer belangrijk zal worden omdat je toch – hopelijk – mag verwachten dat in 2050 de levensverwachting in het algemeen veel hoger zal zijn en mensen dus langer zullen moeten actief blijven. Dan is de vraag: hoe zorg je ervoor dat men al in de eerste jaren van het onderwijs hiervoor de nodige voorbereiding geeft? In die zin is levenslang leren belangrijk voor het Futures of Education-initiatief, en zal dit alleen nog maar belangrijker worden. Voor de VN is dit significant omdat deze organisatie traditioneel vooral keek naar het basisonderwijs om ervoor te zorgen dat iedereen wereldwijd ten minste enkele jaren basisonderwijs zou kunnen krijgen. Door de jaren is hier ook aandacht voor het secundair onderwijs bijgekomen. En nu begint men ook te zeggen dat er nog veel meer is, nl. het beroepsonderwijs, het hoger onderwijs en nu dus ook de volwasseneneducatie en levenslang leren. In vele landen zijn er nog heel veel problemen met geletterdheid, ook bij ons trouwens, en dit is dan ook een aandachtspunt geworden.

In december 2018 was België trouwens het gastland voor een grote politieke evaluatie van SDG4 en Education 2030. Toen hebben wij de Global Education Meeting georganiseerd waar heel veel landen en organisaties aan hebben deelgenomen en waar door de Onderwijsministers een aantal beslissingen zijn vastgelegd in de Brussels Declaration. Het engagement om volwasseneneducatie degelijk uit te bouwen staat vermeld, alsook de noodzakelijke aandacht voor verschillende vormen van niet-formeel leren.

Ten slotte, en specifiek voor collega’s uit de sector volwassenenonderwijs en -vorming, is het volgen van de discussies over The Futures of Lifelong Learning, opgezet UNESCO Institute for Lifelong Learning als bijdrage tot het Futures of Education-initiatief meer dan lezenswaard!

INTERESSANTE LINKS

De voorzitster van de internationale commisie en president van Ethiopië, mevrouw Zahle-Work Zewde, bij de lancering van Futures of Education. (EN-FR)